Pek çok anne adayının korkulu rüyası olan bulantı ve kusmalar hamilelik sürecinin korkulu rüyası oluyor. Çoğul gebelikler, migren ve psikolojik etkenler hamilelikte bulantıya yol açabileceği gibi aşırı gebelik kusmaları ciddi hastalıklara işaret edebilmekte. Uzmanlar anne adaylarını bu konuda uyararak miğde bulantılarını önleyebilecek tavsiyelerde bulunuyor.
Uzmanlar bulantının sebeplerini ise şu şekilde açıklıyor;
Araştırmalarda, gebelikte bulantı ve kusmaya sebep olan tek bir neden hala bulunamasa da, artan gebelik hormonları suçlanmıştır. İlginç olan, bulantıların genellikle, 3. ayda hafifleyip geçmesidir. Bu da bebeğin organ gelişim dönemine denk gelmektedir. Yani bebek sanki annenin alacağı herhangi bir zararlı besine karşı kendini korumak istercesine, anneye hiç bir şey yedirtmiyor gibidir.
Yine yapılan bazı araştırmalar da anne adayının psikolojik durumunu, tetikleyici faktörler olarak göstermektedir. Örneğin; istenmeyen gebeliklerde, ya da aile içi çatışmanın olduğu gebeliklerde bulantı ve kusma daha sık görülmekte ve daha şiddetli seyretmektedir. Yine, bulantı kusması olan anne adayına muayene sırasında bebeğinin kalp atışını dinlettirmemiz, bulantıları kısa bir süre de olsa hafifletmektedir. Tüm bunlar, psikolojik yanı destekliyor gibidir.
Bazı kadınlarda ise hiperemezis gravidarum adı verilen şiddetli bir sabah bulantısı vardır. Bu, şiddetli bulantı ve kusma dehidrasyona yol açtığında veya kadının hamileliğinin vücut ağırlığının % 5'inden fazlasını kaybetmesine neden olduğunda olur. Bazen yetersiz beslenmeye neden olabilir. Gebe sıvı almak, ilaç almak veya beslenmek için hastanede kalmak zorunda kalabilir.
Psikolojik ve hormonal faktörler bulantıya yol açıyor
Merkezi sinir sistemindeki bulantı merkezinin hassasiyeti artmakta ve daha önceki yaşamda etkili olmayan pek çok uyaran ile bulantı ve kusma tetiklenir hale gelmektedir. Bunlar arasında kokular, besin maddelerinin tatları, ağız ve boğaza değen fırça gibi yabancı cisim uyaranları en sık rastlananlar arasında yer almaktadır
Uzmanlar aşırı gebelik kusmasına dikkat çekiyor
Her gebede görülmesi doğal olan bulantı ve kusmalar aşırı olduğunda, vücutta doku ve hücre içi suyunun azalmasına yol açacak bir boyuta erişebilir. Bu durum tüm sistemleri ciddi şekilde olumsuz etkileyen, hastane koşullarında tedavi gerektiren ciddi bir gebelik komplikasyonu haline dönüşmektedir. Vücuttaki tüm sistemlerin çalışmasında sıvı ve elektrolit dengeleri önemli rol oynamaktadır. Anne adayında aşırı kusma tespit edildiğinde, hemen hastaneye yatırılarak tedaviye başlanılmalıdır. Ağızdan beslenme tamamen kesilerek kan biyokimyası ve elektrolit düzeylerindeki dengesizlikler değişik serum kombinasyonları ile düzeltilmeye çalışılmaktadır. Bu arada aşırı kusmaya yol açabilecek diğer sistemleri ilgilendiren hastalıkların da incelenmesi gerekmektedir. Bunlar arasında en sık rastlananlar; peptik ülser, safra kesesi, pankreas, böbrek iltihabı ve hipertiroidi (tiroid bezinin yetersiz çalışması) rahatsızlıkları olarak sayılmaktadır. Hastanın şikayetleri tamamen ortadan kalkıp ağızdan beslenmeye başlanmadan ve kilo kaybı durmadan hastaneden taburcu olmaması gerekmektedir. Genellikle yoğun bir tedavi ile ortadan tamamen kalkan ve gebeliğin devamında bebek üzerinde herhangi bir olumsuz etkisi görülmeyen aşırı gebelik kusması, nadiren anne hayatını kurtarmak için gebeliğin sonlandırılmasını gerektirecek kadar ciddi boyutlara varabilmektedir.
Peki mide bulantısını önlemek mümkün mü?
Hamilelikte yaşanan mide bulantılarını en aza indirmek için bazı küçük ipuçları vardır. Bunlar;
Mide bulantısı şikayetlerinin arttığı dönemde hafif, baharatsız ve yağsız yiyecekler tüketilmeli,
Midede şişkinliğe neden olabilecek içeceklerden ve asitli meşrubatlardan uzak durulmalı,
Yoğurt ve peynir tüketilmeli,
Mide bulantısının olduğu anlarda zencefil çayı içilebilir,
Haşlanmış patates, makarna ve pirinç pilavı tüketilebilir,
Özellikle sabah gelen bulantılar için tuzlu çubuk kraker, bisküvi veya leblebi yenebilir, yataktan kalkmadan kızarmış ekmek tüketilebilir,
Sık sık sıvı tüketilebilir,
Öğünler az ve sık tutulmalı,
Gün içinde zaman zaman dinlenilmeli,
Midenin boş kalmasına izin verilmemeli,
Olabildiğince stresten uzak durulmalıdır.
