İtalya’nın Toskana bölgesinde, Floransa’ya 10 kilometre uzaklıktaki Vaglia’da yer alan Colosso dell’Appennino (Apenin Heykeli), doğa ve mitolojinin muhteşem bir sentezi olarak öne çıkıyor. Yaklaşık 11 metre yüksekliğindeki bu dev taş heykel, 1580’lerin sonlarında Flaman heykeltıraş Giambologna (Jean de Boulogne) tarafından inşa edildi. Heykel, Apenin Dağları’nın kişileştirilmiş bir hali olarak tasarlandı.
Bir Rönesans Harikasının Kalıntıları Üzerine
Dev heykel, 1800’lerde yıkılan ve yerine Villa Demidoff’un inşa edildiği Villa di Pratolino arazisi üzerinde bulunuyor. Bu alan, 16. yüzyılda Toskana Büyük Dükü Francesco I de Medici'nin yazlık sarayıydı. Heykel, o dönemde yalnızca estetik bir sanat eseri değil, aynı zamanda Pratolino’nun su kaynağı, gizli mekanizmalarla çalışan çeşmeleri ve su oyunlarıyla entegre bir sistemdi.
Canlıymış Gibi: Taşın Dönüşen Doğası
Heykel, çömelmiş bir yaşlı adam biçiminde tasarlanmış. Sol eliyle bir deniz canavarının başını sıkar gibi görünen Apenin, bu haliyle hem doğanın gücünü hem de insan formunun sınırlarını zorlayan bir metafor sunuyor. Kalın sakalları, yosun kaplı vücudu ve saçlarında sarkan taş sarkıtlarla adeta insandan dağa dönüşümün heykelsi bir anlatımı. Kışın buzlarla kaplanması, yazın ise içindeki borular aracılığıyla “terlemesi” ya da “ağlaması” sayesinde neredeyse canlıymış gibi hissediliyor.
İçinde Gizemli Dünyalar: Mağaralar, Freskler, Orkestralar
Heykelin içi ise bir başka dünya…
-
Zemin katta, Yunan tanrıçası Thetys’e adanmış sekizgen bir çeşme bulunuyor.
-
İç duvarlar, ressam Jacopo Ligozzi tarafından 1586’da, Toskana’nın Akdeniz köylerini betimleyen fresklerle süslenmiş.
-
Diğer odalarda, Georgius Agricola’nın maden sahnelerine dayanan çizimler yer alıyor.
-
Üst katında, küçük bir orkestra için yeterli büyüklükte bir oda var.
-
Baş kısmında, göz ve kulak deliklerinden dışarıyı gören, içinde şömine bulunan bir oda mevcut. Rivayete göre Francesco I, bu odadan gölete olta atarak balık tutar, geceleri meşalelerle aydınlatılan gözlerden yayılan ışıklarla heykeli canlı bir yaratık gibi gösterirdi.
Yok Olan Bir Mağara, Yaratılan Bir Ejderha
Başlangıçta heykelin arkasında, mağara benzeri bir yapı vardı. Ancak bu yapı, 1690 civarında heykeltıraş Giovan Battista Foggini tarafından yıkıldı. Yerine, sırt kısmını süsleyen bir ejderha heykeli yerleştirildi. Ejderha, hem çeşme işlevi görüyor hem de iç kısmı şömine olarak kullanılıyordu. Ejderhanın baş ve boynu baca görevi görüyordu.
Zamanın Tahribatı ve Modern Koruma
1587’de Francesco de’ Medici ve eşi Bianca Capello’nun ölümünden sonra villa ve çevresi terkedildi. 1822’de villa tamamen yıkıldı. 1872’de arazi, Demidoff ailesine geçti ve Villa Demidoff inşa edildi. 1981’de ise Floransa İli, araziyi satın alarak dev heykeli ve parkı halkın ziyaretine açtı.
Bugün Ziyaretçilere Açık: Yaşayan Bir Mitoloji
Pratolino Parkı’nda yer alan Apenin Heykeli, bugün hem sanat hem doğa severler için büyüleyici bir keşif noktası. Önünde bulunan Prato del Appennino adlı geniş meydan, heykelin etkileyici duruşunu tamamlayan doğal bir sahne işlevi görüyor. Colosso dell’Appennino, Rönesans’ın estetik anlayışıyla doğayı ve mitolojiyi birleştiren eşsiz bir heykel-sanat-mekan sentezi olarak günümüze ulaşıyor.
Floransa’ya Yolunuz Düşerse...
Pratolino’daki bu devin karşısına geçin. Belki de taş bir devin gözlerinden size bakan geçmişin gizemli yüzünü görebilirsiniz.
