Çocuklarda görülen karın ağrısı çoğunlukla zararsız nedenlerden kaynaklansa da bazı durumlarda ciddi cerrahi sorunların belirtisi olabilir. Özellikle yaz mevsiminde artan sıcaklık ve enfeksiyonlara bağlı olarak bu şikayetlerde artış gözlemlenir. Bu nedenle karın ağrısının nedenini dikkatle değerlendirmek ve uygun tedavi yöntemini belirlemek son derece önemlidir.
Çocukluk döneminde karın ağrısının en yaygın nedenleri arasında idrar yolu enfeksiyonu, bağırsak parazitleri ve ishal yer alır. Bu tür sorunlar genellikle ilaçla tedavi edilebilir. Ancak unutulmamalıdır ki, karın ağrısına neden olabilecek yaklaşık 50 farklı hastalık vardır. Bunların %1 ila %3’ü cerrahi müdahale gerektiren tablolardır. Bu nedenle erken tanı, olası komplikasyonların önlenmesi açısından hayati önem taşır.
İnvajinasyon: Sessiz ve Sinsi Tehlike
Cerrahi gerektiren karın ağrılarının başında akut apandisit ve invajinasyon gelir. İnvajinasyon, bağırsakların bir kısmının diğerinin içine girmesiyle oluşur ve özellikle süt çocuklarında daha sık görülür. Çoğu zaman ishal sonrası gelişir. Yaz aylarında bakteriyel ve viral ishallerin artması, bu riski daha da yükseltir.
Tanı koymayı kolaylaştıran belirtiler arasında; ishal sonrasında gelişen ani, kıvranarak gelen karın ağrısı, kusma, karında "sucuk gibi" ele gelen kitle ve zamanla ortaya çıkan çilek jölesi benzeri kanlı dışkı yer alır. Bu belirtiler görülürse, vakit kaybetmeden çocuk cerrahisine başvurulmalıdır. Aksi halde bağırsakta kangren gelişebilir ve çocuğun genel durumu hızla kötüleşebilir.
Tanıda kan testleri, direkt karın grafisi ve ultrasonografi yardımcı araçlardır. Tanı konduğunda ağızdan beslenme kesilir, mideye sonda yerleştirilir, sıvı-elektrolit tedavisi başlanır ve hasta yakından izlenir.
Tedavi Süreci Nasıldır?
İlk aşamada invajinasyonun kendiliğinden düzelip düzelmediği gözlemlenir. Düzelme olmazsa radyoloji eşliğinde hidrostatik (suyla) veya pnömatik (havayla) redüksiyon yöntemi uygulanır. Bu işlemler deneyimli bir çocuk cerrahı ve radyologun birlikte çalışmasını gerektirir. Nadir durumlarda bağırsakta delinme gelişebilir, bu da cerrahi müdahaleyi zorunlu hale getirir.
Cerrahi işlem kapalı (laparoskopik) veya açık yöntemle yapılabilir. Laparoskopide bağırsak dolaşımı sağlamsa işlem bu aşamada tamamlanır. Açık ameliyatta ise iç içe geçmiş bağırsaklar elle açılır; dolaşımı bozulmuşsa bu kısım çıkarılarak kalan sağlıklı bölümler birleştirilir.
Yaz Aylarında Apandisite Dikkat!
Yaz mevsiminde çocuklarda sık karşılaşılan bir diğer cerrahi sorun da apandisittir. Kalın bağırsağın başlangıcındaki apendiksin iltihaplanmasıyla oluşur. Genellikle göbek çevresinden başlayıp sağ alt karna yayılan ağrı ile kendini gösterir. Ağrıya ateş, iştahsızlık ve zaman zaman kusma eşlik edebilir.
Tanı; hikâye, fizik muayene ve yapılan laboratuvar tetkiklerinin yanı sıra ultrasonografiyle konulabilir. Gerektiğinde bilgisayarlı tomografi de kullanılabilir. Tedavisi cerrahidir. Ameliyat açık ya da kapalı yöntemle yapılabilir. Eğer apandisit patlamamışsa, hasta genellikle birkaç gün içinde taburcu edilir.
Dikkatli Takip Hayat Kurtarır
Özellikle yaz aylarında karın ağrısından şikayet eden çocuklar, cerrahi olasılıklar göz önüne alınarak dikkatle izlenmelidir. Klinik bulgular yakından takip edilmeli, gerektiğinde tekrar tekrar muayene yapılmalıdır. Erken tanı ve doğru müdahale sayesinde hayati risk taşıyan durumların önüne geçilebilir.
