Dünya çapında milyonlarca insan, gece boyunca farkında olmadan konuşuyor. Bilimsel adıyla somniloquy olarak tanımlanan bu durum, zaman zaman tek bir kelimeyle sınırlı kalırken, kimi kişilerde uzun konuşmalara dönüşebiliyor. Peki bu alışkanlık ne kadar normal, ne zaman ciddiye alınmalı ve gerçekten bilinç dışı sırlarımızı ortaya çıkarabilir mi?
Her 3 Kişiden 2’si Hayatında Bir Kez Yaşıyor
Araştırmalar, insanların yaklaşık üçte ikisinin yaşamları boyunca en az bir kez uykuda konuştuğunu gösteriyor. Özellikle çocuklarda bu oran daha da yüksek. Bunun temel nedeni ise çocukların beyin gelişiminin henüz tamamlanmamış olması ve uyku evreleri arasında geçişlerin düzensiz seyretmesi.
Genetik ve Psikolojik Etkenler Etkili
Uykuda konuşma, sıklıkla ailevi bir durum olarak görülüyor. Eğer ailede diş gıcırdatma, kabus görme veya uyurgezerlik gibi diğer uyku bozuklukları varsa, uykuda konuşma olasılığı da artıyor. Bunun dışında, stres, anksiyete, depresyon ve travma sonrası stres bozukluğu gibi psikolojik etkenler de bu durumu tetikleyebiliyor.
Günlük Yaşam ve Alışkanlıklar da Rol Oynuyor
Uzmanlar, yoğun iş yükü, sosyal baskılar, finansal stresler gibi çevresel faktörlerin de uykuda konuşmayı etkileyebileceğini belirtiyor. Bunun yanı sıra alkol kullanımı, bazı ilaçlar (örneğin antidepresanlar, astım ilaçları veya uyku düzenleyiciler) ve uyuşturucu maddeler de bu davranışa yol açabiliyor.
Uykuda Konuşmak Tehlikeli mi?
Genellikle zararsız olarak değerlendirilen bu durum, bazı kişilerde daha ciddi uyku bozukluklarının işareti olabilir. Özellikle uyku apnesi, gece terörü ve REM Davranış Bozukluğu (RBD) gibi rahatsızlıklarla birlikte görülmesi, tıbbi takibi gerektiriyor.
RBD, zaman içinde yalnızca konuşma değil; bağırma, yatakta hareket etme, tekme atma ya da yataktan düşme gibi davranışlarla kendini gösterebilir. Bu nedenle şiddetli veya ani gelişen uykuda konuşma vakalarının ihmal edilmemesi ve uzman bir doktora başvurulması önemlidir.
Uykuda Konuşurken Gerçekler Ortaya Çıkar mı?
Sinemalarda sıkça rastlanan “uykuda sır verme” sahneleri, uzmanlara göre gerçeği yansıtmıyor. Araştırmalar, bu tür konuşmaların genellikle anlamlı cümleler içermediğini, çoğunlukla anlamsız sesler ya da kısa tepkilerden oluştuğunu ortaya koyuyor. Sık kullanılan ifadeler arasında “hayır”, “git” gibi tek kelimelik çıkışlar ya da küfürler yer alabiliyor. Bu nedenle uykuda konuşan bir kişinin gizli duygularını veya sırlarını ağzından kaçırması oldukça düşük bir ihtimal.
Uykuda Konuşma Gözlemle Takip Edilmeli
Her ne kadar çoğu zaman masum bir alışkanlık olsa da, uykuda konuşma düzenli ve şiddetli hale gelirse ciddiye alınmalı. Özellikle başka uyku bozukluklarıyla birlikte görülüyorsa uzman yardımı gerekebilir. Gözlemlenen davranışlar detaylı bir şekilde not alınarak hekime aktarılmalı. Bu sayede, altta yatan olası sorunlara daha hızlı ve etkili müdahale edilebilir.
