Saç yolma, çocukların belirli bir stres karşısında tepki olarak ortaya koyduğu bir davranış sorunu olarak tanımlanıyor. Genellikle çok çeşitli psikolojik sorunlara eşlik eder saç yolma hastalığı Trikotillomani. Örneğin kaygı bozukluklarında görebiliriz. Depresyon, otizm veya dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğunda da çocuklarda saç yolma davranışını beraber görebiliriz. Çocuğun ağır travmatik yaşantısı olabilir. Deprem, sel gibi felaketlerde ailede yaşanmış kayıplar nedeniyle çocuk çok yalnız ve çaresiz hissetmiş olabilir. Fiziksel, duygusal, cinsel istismara maruz kalmış olabilir. Okulda yüksek başarı beklentisi nedeniyle aşırı baskı hisseden ya da akran zorbalığına uğrayan çocuklar da, ağır sıkıntı ve stres duyguları ile baş etmede bu yolu çözüm olarak görebilir. Çocuk saç kopararak rahatladığını fark ederse, bilinç dışı bir şekilde bu davranışı devam ettirir.
Ne yapmak gerekir?
Bir çocuğun tedavisinde en önemli faktör ailesidir. Çocukların sıkıntılarını, ruhsal sorunlarını azaltmada da bizim ilk başvuru kaynağımız ailesidir her zaman. Öncelikle tıbbi bir sorun olup olmadığının anlaşılması gerekir. Ardından bu ruhsal problemi ortaya çıkaran ne gibi etkenler var çocuğun yaşamında, onların bulunması gerekir. Ama her şeyden önce, çocuğu ruh sağlığı uzmanına veya bir klinik psikoloğa götürmeden, cildiye uzmanının görmesi gerekir. Medikal duruma bağlı olarak mı ortaya çıkıyor, bunun anlaşılması gerekir. Bunun ardından mutlaka psikolojik yardım gerekir. Tedavisinde de genellikle uygulanacak olan, çeşitli konuşma yöntemlerini içeren müdahalelerle terapi yapılmasıdır. Küçük yaşlarda oyun terapisi işe yarayabilir. Dokuz, on yaşından sonra bilişsel davranışçı tedaviler işe yarayabilir. Bunun yanı sıra mutlaka nedenlere yönelik de çözüm arayışlarına girilmesi gerekir. Bir çocuğun tedavisinde en önemli faktör ailesidir. Çocukların sıkıntılarını, ruhsal sorunlarını azaltmada da bizim ilk başvuru kaynağımız ailesidir her zaman. Onlardan yardım alamadığımız durumlarda daha sosyal destek olanaklarını araştırırız. Ama sorununun çok kalıcı hale gelmeden çözülmesi için öncelikli olarak en yakın çevresi ve okula devam eden çocuklar için de tabii ki öğretmenlerinden de yardım almak iyi olabilir.
Aileler nasıl bir yol izlemeli?
Durum kalıcı hale gelmeden hemen ruh sağlığı uzmanından yardım almak, psikolojik destek almak gerekir. Genelde ailenin dikkati bu olumsuz davranışa yöneliyor: "Yolma, elini çek, saçını tutma... Bak başın kel olacak" ve benzeri olumsuz bir takım geri bildirimlere başlanıyor. Tabii bu durum ailenin nasıl çözüm üreteceğini bilememesinden kaynaklanıyor. Bu konuda aileyi suçlamıyoruz. Aslında böyle bir durum kalıcı hale gelmeden hemen ruh sağlığı uzmanından yardım almak, psikolojik destek almak gerekir. Orada çocuğun bu sorununu ortaya çıkaran ruhsal sıkıntısının nedenleri, nerede zorlandığı bulunur. Öncelikle iyi bir değerlendirme yapılır. Bir yandan o ruhsal sıkıntıları ortaya çıkaran nedenler azaltılmaya çalışılırken bir yandan da çocuğun duygularını doğru yollarla ifade edebilmesi, uygun baş etme becerileri geliştirebilmesi için de çocuğa psikolojik tedavi uygulanır.
Tedavi edilmediği durumlarda eşlik eden diğer belirtilerle birlikte daha da zorlaşıyor Kalıcı hale gelebilir. Saçının yarısına yakınını kaybeden, yetişkinlikte de hala saç yolmaya devam eden bireyler oluyor.
