Depremler hayatın bir gerçeği. Özellikle Türkiye gibi deprem kuşağında yer alan ülkelerde, bu doğal afetin ne zaman yaşanacağı önceden bilinmese de, etkilerini azaltmak ve güvenliği artırmak elimizde. Bunun yolu ise doğru bilgilendirme ve eğitimden geçiyor. Bu süreçte en hassas grubun çocuklar olduğu ise yadsınamaz bir gerçek.
Depremi çocuklara anlatmak, yalnızca bilgi vermekten ibaret değil; aynı zamanda onların duygusal dünyalarına dokunmak ve güven duygularını pekiştirmek anlamına geliyor. Deprem Korkusu Yerine Bilinç Geliştirilmeli Çocuklar için deprem; ne olduğunu anlayamadıkları, ani ve sarsıcı bir durumdur. Onlara depremi anlatırken öncelikli hedef, korkutmadan bilinç kazandırmaktır.
Özellikle okul öncesi yaş grubunda "yerin sallanması" gibi basit ve somut tanımlar kullanılmalı. Daha büyük yaş gruplarında ise fay hattı, yer kabuğu hareketi gibi kavramlar sadeleştirilerek aktarılabilir. Çocukların sorularına sabırla cevap verilmeli ve duyguları küçümsenmeden kabul edilmelidir. “Korkman çok normal, ama bu durum için yapabileceğimiz şeyler var,” gibi cümlelerle çocuklara güven verilmelidir.
Evde Deprem Eğitimi Nasıl Olmalı?
Çocukların güvenli alanı olan evler, aynı zamanda ilk eğitim alanlarıdır. Bu nedenle evde yapılacak basit ama etkili hazırlıklarla, çocuklar olası bir deprem anına karşı bilinçli hale getirilebilir:
1. Güvenli Alanları Belirleyin
Ev içinde sağlam masa altları, iç duvar köşeleri gibi güvenli noktaları çocuklarla birlikte belirleyin ve neden bu alanların güvenli olduğunu açıklayın.
2. Çök-Kapan-Tutun Hareketini Öğretin
Deprem anında yapılacak en temel hareket olan “çök-kapan-tutun” uygulamalı şekilde gösterilmeli. Bu hareket sık sık pratik edilerek otomatik bir refleks haline getirilmelidir.
3. Tahliye Planı Oluşturun
Deprem sonrası evin nasıl tahliye edileceğini ve toplanma noktasının neresi olduğunu gösteren basit bir tahliye planı oluşturun. Bu planı çocuklarla birlikte gözden geçirin ve ara ara tatbikat yapın.
4. Tehlikeli Eşyaları Sabitleyin
Kitaplık, televizyon, ağır tablolar gibi devrilebilecek eşyaları sabitleyin. Çocuklar bu tür riskli alanlardan uzak durmaları gerektiğini öğrenmeli.
5. Deprem Tatbikatları Yapın
Tatbikatlar bilgiyi pekiştirir. Ayda bir evde mini deprem tatbikatları yaparak çocukların öğrendiklerini kalıcı hale getirin. Bu tatbikatları bir oyun havasında yaparak onları hem eğlendirin hem eğitin.
Birlikte Deprem Çantası Hazırlayın
Deprem sonrasında ihtiyaç duyulacak temel malzemeleri içeren bir acil durum çantası hazırlamak, çocukların da sürece dahil olduğu bir bilinçlendirme adımıdır. Bu süreç onların hem sorumluluk duygusunu geliştirir hem de kriz anlarında kontrol duygularını artırır.
Deprem Çantasında Olması Gerekenler:
Kişi başı en az 1 litre su
Bozulmayan gıdalar (konserve, kuru meyve)
İlk yardım kiti ve kullanılan ilaçlar
El feneri, yedek pil Düdük Pilli radyo
Hijyen ürünleri (ıslak mendil, sabun, diş fırçası)
Kimlik ve önemli evrakların fotokopisi
Nakit para
Çocuklar için küçük bir oyuncak, kitap veya çizim defteri
Aile bireylerinin iletişim bilgileri yazılı bir kart
Deprem çantasının nerede tutulduğunu çocuklara gösterin. Çanta ağır olmamalı, çocuklar da gerektiğinde taşıyabilmelidir. İçindeki su ve gıdaların son kullanma tarihlerini periyodik olarak kontrol etmeyi unutmayın.
