Yaklaşan Kurban Bayramı ile birlikte her yıl olduğu gibi kurban tartışmaları gündemdeki yerini almış durumda. Laik ve İslami kesimin sıkça tartıştığı ve üzerine çalışmalar yaptığı hayvanların kesilirken acı çekip çekmediği meselesi pek bitecek gibi de görülmüyor. Hayvan haklarının her kurban bayramı döneminde gündeme gelmesi her iki tarafında keskin görüşlerini karşı karşıya getirmekte. Peki kesim aşamasında kurban edilen hayvan gerçekten acı çekiyor mu? Bilimin yanı sıra İslamiyet dininde bu konu nasıl açıklanıyor. Yapılan deney ve çalışmalar sonucunda her iki tarafında açıklamalarına gelin bir göz atalım.
Şanlıurfa Harran Üniversitesinde çalışan bir grup bilim adamı, hayvanların kesim öncesi, kesim esnası ve kesim sonrasındaki beta endorfin hormonunu ölçtü. Prof.Dr.Gürbüz Aksoy yaptığı açıklamada "Kesimden önce ve kesimden sonra vücut tarafından üretilen bir hormon olan beta endorfinin 4 misline kadar arttığını tespit ettik. Yani beyin beta endorfin denilen bir hormon üretiliyor. Bu hormon ağrıkesici ve rahatlatıcıdır. Morfinden 30 kat daha fazla etkilidir. Vücudun bunu üretmesi hayvanlar için çok önemlidir. Hayvan kesimlerinde, kesimden önce ve sonra baktığımızda, kesimden sonra 4 katına kadar artığını gördük. Hayvanların bu hormon vasıtasıyla sakinleştiğini, rahatladığını belirledik. Helal kesim uygulanan hayvanlarda kesinlikle ağrı olmadığını ve sakinleştiğini tespit ettik" dedi.
Buna karşı İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tamer Dodurka, ''acısız hayvan kesimi'' konusunda yürüttükleri bir çalışma çerçevesinde, hayvanların kesilmiş başlarından beyin elektrosu alarak, kesimin ardından bir süre daha bilincin açık olduğunu ve hayvanların acı çektiğini ispatladıklarını bildirdi.
Prof. Dr. Dodurka, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Avrupa Birliği ülkelerinde uygulanan elektroşokla acısız hayvan kesiminin Türkiye'de de hayata geçirilmesi için bir süredir devam eden girişimlerin bir kamuoyu yarattığını söyledi.
Elektroşokla kesim konusunda Diyanet İşleri Başkanlığı'na bir sunum yaptıklarını, Din İşleri Yüksek Kurulu'na, bölge müftülerine bu tekniği anlattıklarını ifade eden Dodurka, ''Onların da görüşlerini istedik bu konuda. Genellikle yaklaşım çok modern ve anlayışlıydı. Herkeste ortak fikir, 'hayvanın acı çekmesine hiç gerek yok, çünkü bu yöntem İslamiyet'e ters değil' idi. Bunu orada çok rahat vurguladılar. Çünkü İslamiyet'te önemli olan kanın akmasıdır ki biz araştırmalara baktığımız zaman elektroşok yöntemiyle kesilen hayvanlarda kanın çok daha rahat aktığını görüyoruz. Çünkü hayvan çok daha rahat bir ortamda kesiliyor, daha gevşek, stres yok, kan çok daha kolay boşalıyor'' diye konuştu.
Din adamları ise konu hakkındaki açıklamalarını Kurandaki ayet ve hadislerle açıklıyor.
Peki ayet ve hadisler bu konuda bize ne söylüyor?
Allah’ın kendilerine rızk olarak verdiği dört ayaklı [kurbanlık] hayvanlar üzerine, belirli günlerde [kurban bayramında] Allah’ın adını ansınlar. Bu kurbanlıklardan kendiniz de yiyin, yoksullara da verin.) [Hac 28] (Hepsini dağıtmak veya hepsini evde bırakmak da caizdir.)
Kurban kesmek hayvan katliamımıdır?
Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(Başladığınız hac ve umreyi Allah için tamamlayın. [Bir mazeretle] alıkonursanız, kolayınıza gelen bir kurban gönderin. Kurban yerine ulaşıncaya kadar, başlarınızı tıraş etmeyin. İçinizde hasta olan veya başından rahatsız bulunan varsa fidye olarak ya oruç tutması, ya sadaka vermesi ya da kurban kesmesi gerekir. Güven içinde olursanız, hacca kadar umreden faydalanabilen kimseye, kolayına gelen bir kurban kesmek, bulamayana, hac esnasında üç gün ve döndüğünüzde yedi gün ki, o tam on gündür, oruç tutmak gerekir.) [Bekara 196]
(Allah’ın kendilerine rızk olarak verdiği dört ayaklı [kurbanlık] hayvanlar üzerine, belirli günlerde [kurban bayramında] Allah’ın adını ansınlar. Bu kurbanlıklardan kendiniz de yiyin, yoksullara da verin.) [Hac 28] (Hepsini dağıtmak veya hepsini evde bırakmak da caizdir.)
(Her ümmet için, Allah’ın kendilerine rızk olarak verdiği kurbanlık hayvanların üzerine, Onun adını anarak kurban kesmeyi meşru kıldık.) [Hac 34]
(Kurbanlık deve ve sığırları, Allah’ın size olan nişanelerinden kıldık. Onlarda sizin için hayır vardır. Şükredesiniz diye, onları böylece sizin buyruğunuza verdik.) [Hac 36]
(Ey iman edenler, Allah’ın hac âdetlerine, haram aya, kurbanlık hediyelere, [onlardaki] gerdanlıklara, Rablerinden gerek fazlını ve gerek rızasını arayarak Beyt-i Haram’ı kastedip gelenlere sakın hürmetsizlik etmeyin!) [Maide 2]
(Allah, hürmetli ev olan Kâbe’yi, hürmetli ayı, kurbanı, boynu tasmalı kurbanlıkları insanların faydası için ortaya koydu.) [Maide 97]
([Kesmek istediği oğlu için] ona büyük bir kurbanlık [koç] fidye verdik.) [Saffat 107]
(O kâfirler, Mescid-i haramı ziyarete ve kurbanların yerlerine ulaşmasına mani oldular.) [Fetih 25]
Her ne kadar ilim ve bilim bu konuyu araştırma ve deneylerine dayandırarak açıklasada farklı görüşteki insanlar arasında bu konunun daha çok su götüreceği oldukça açık.
