Sabah saatlerinde yolları kaplayan ve ulaşımı zorlaştıran sis, özellikle sonbahar ve kış aylarında sıkça karşılaşılan bir doğa olayıdır. Peki sis nedir, nasıl oluşur ve hangi koşullarda ortaya çıkar? İşte uzmanların da sıkça vurguladığı temel bilgiler…
Sis; yer yüzeyine yakın seviyelerde havada asılı kalan su damlacıkları ya da buz kristallerinin oluşturduğu bir hava olayıdır. Bu oluşum, görüş mesafesini 1 kilometrenin altına düşürerek trafikte ciddi güvenlik riskleri yaratabilir. Özellikle sabah erken saatlerde gözlemlenen sis, hem kara hem de hava ulaşımını olumsuz etkiler.
Sis Nasıl Meydana Gelir?
Sis oluşabilmesi için, havanın taşıyabileceği nem kapasitesini aşması gerekir. Bu durumda havadaki su buharı yoğunlaşarak küçük damlacıklar halini alır. Havanın bu doygunluk noktasına ulaşmasına “çiğ noktası” denir. Bu noktadan sonra yoğuşma başlar ve sis ortaya çıkar.
Genellikle gece boyunca yerin ısı kaybetmesiyle yüzeye yakın hava soğur. Sabah saatlerinde toprak ya da deniz gibi yüzeylerin üzerindeki nemli hava soğukla karşılaştığında yoğuşur ve sis tabakası oluşur. Güneşin doğuşuyla birlikte sıcaklık arttıkça sis yavaş yavaş dağılır.
Rüzgâr ve Sisin İlişkisi
Rüzgâr, sisin en büyük düşmanıdır. Hafif bir rüzgâr bile havayı karıştırarak sis oluşumunu engeller. Bu nedenle rüzgârlı günlerde sis görülme olasılığı düşer.
Sisin Özellikleri
Görüş mesafesini 1 km’nin altına düşürür. En çok sonbaharda ve hava sıcaklığının 2,5 ila 4 derece arasında olduğu zamanlarda görülür. Çukur alanlarda ve nem oranı yüksek bölgelerde daha sık oluşur. Bazı durumlarda sisle birlikte hafif yağış görülebilir; buna "çisenti" adı verilir. Genellikle sabah oluşur ve öğle saatlerine doğru etkisini kaybeder.
Sis Türleri Nelerdir?
Uzmanlara göre sisin oluşum şekline göre dört temel türü vardır:
1. Cephe Sisi:
Sıcak ve soğuk hava kütlelerinin karşılaştığı bölgelerde oluşur. Sıcak hava yukarı çıkar ve soğuyarak sis oluşumuna yol açar.
2. Radyasyon Sisi:
Gece boyunca yer yüzeyinin soğumasıyla oluşur. Özellikle şehir içlerinde sıkça karşılaşılır. Yüzeye yakın hava çiğ noktasına ulaştığında sis meydana gelir.
3. Adveksiyon (Yatay Hava Hareketi) Sisi:
Sıcak ve nemli hava, soğuk bir yüzey üzerine ilerlediğinde alttaki hava soğur ve sis oluşur. Deniz kenarlarında sık görülür.
4. Oroğrafik (Yer Şekli) Sisi:
Hava, dağ ya da tepe gibi bir yükseltiyle karşılaştığında yukarı yönlü hareket eder. Yükseldikçe soğur ve sis oluşur. Bu tür, dağlık alanlarda yaygındır.
Sis, doğanın sakin ama etkili uyarılarından biridir. Oluşum süreci karmaşık gibi görünse de temel etken, nemli havanın soğuyarak yoğunlaşmasıdır. Görüşü ciddi ölçüde kısıtladığı için, sisli günlerde trafikte ekstra dikkatli olmak büyük önem taşır.
